Mijn smartphone: tegelijk een zegen en een vloek. Ik heb een intense haat-liefde relatie met dat ding, en ik vermoed velen met mij. Een leven zonder smartphone is moeilijk voor te stellen, maar wat verlang ik soms naar die veel simpelere tijd toen ze er nog niet waren (ja, ik ben van de generatie die zich nog kan herinneren hoe het was om helemaal geen mobiel te hebben). Er worden veel artikelen en blogs gewijd aan onze moeizame relatie met deze apparaten. Cal Newport, de bedenker van de term Deep Work, heeft er zelfs een heel nieuw boek aan gewijd (Digital Minimalism). Daarin omschrijft hij het proces van een 'digital declutter'. De essentie is een periode van 30 dagen geheelonthouding van je meest verslavende apps, waarbij je deze volledig verwijderd van je telefoon. Absoluut een zinvol experiment, maar er zijn ook minder ingrijpende quick fixes om dat gedachteloze grijpen naar apps te verminderen. Het internet staat ook hiervoor vol met tips en er zijn genoeg apps om je hierbij te helpen, zoals Freedom en Forest. Die apps voelen voor mij toch vaak als een gimmick en ik zie mezelf dat niet echt gebruiken. Een tijdje geleden las ik in het boek Indistractable van Nir Eyal wel een andere goede tip: pas je telefoon-indeling aan. Dat leek mij wel echt een zinnig experiment. Door simpelweg heel bewust na te denken over hoe je jouw telefoon hebt ingedeeld kun je al veel verbeteren. Voortbouwend op Nir Eyal heb ik 3 stappen die je kunt volgen:
Verwijder ruis
Ontregel je routines
Herschik je schermen
Stap 1: verwijder ruis
Misschien herken je het wel, langzaam slibt je telefoon dicht met een bonte verzameling apps. Die hele specifiek reis-app met tips voor 1 stad, een boeking-app van een sportschool waar je niet meer heen gaat, een app van een krant die je nooit meer leest.
Sommige gebruik je 1x waarna ze verdwijnen naar de anonieme achtergrond. Net zoals je onrustig kan worden wanneer je huis een rommeltje is, gebeurt dat nu ook met je telefoon. Je ziet die app-icoons niet bewust, maar ze nemen toch onbewust ruimte in en leiden je af. Wat overblijft is visuele ruis in je scherm.
Stap 1 is dus opschonen. Al die apps die je nooit gebruikt, verwijderen! Bij twijfel: ook verwijderen! Je kunt de app altijd weer terugzetten als je die toch nodig blijkt te hebben. Pak gewoon een half uurtje voor een verfrissende clean-up en je ervaart direct meer rust op je scherm.
Stap 2: ontregel je routines
Een belangrijke reden voor onze afhankelijkheid van bepaalde apps is dat de makers pogen om van het gebruik een gewoonte (habit) te maken. Denk bijvoorbeeld aan zo’n typisch moment dat je, zonder dat je het door had, ineens staat te scrollen door een social media of nieuws feed. De hele handeling, vanaf het moment dat de behoefte ontstaat, tot het pakken en unlocken van je telefoon, tot het openen van de app en beginnen met scrollen: alles gebeurt volledig onbewust en automatisch. Zo'n app is dan een vaste routine geworden, net zoals het strikken van je veters of zetten van een kopje koffie. Je kunt zo’n routine dan ontregelen door in de gangbare volgorde van handelingen een blokkade of verrassing op te werpen. Ben jij gewend dat het Twitter icoon altijd linksboven zit? Verplaats het dan naar rechtsonder.
De volgende keer dat je dan weer zo’n gedachteloze handeling start, is je vaste patroon ontregeld en wordt je direct bewust van wat je aan het doen was. Gebruik dat korte moment van bewustwording om tegen jezelf te zeggen: "nu even niet!” Of: “Over 5 minuten”, want vaak merk je dan dat de aandrang al weer is weggezakt. Zorg wel dat je dit ontregelen door verplaatsen elke zoveel weken herhaald, want je zult merken dat een nieuwe plek snel weer vaste routine wordt. Misschien zijn er apps die zo zijn ingesleten in jouw gedrag dat zo’n nieuwe plek niet meer helpt en je binnen een dag al een nieuwe routine hebt gevormd (denk aan de apps die je vaker dan 10x per dag opent). In die gevallen is een meer ingrijpende ontregeling nodig. Wat je bijvoorbeeld kunt doen is met jezelf afspreken dat je bepaalde verslavende diensten alleen op je desktop mag gebruiken en de app volledig verwijderen van je telefoon.
Stap 3: herschik je schermen
Je kunt nog een stap verder gaan in de ontregeling van routines met een algehele herschikking van je telefoon. Het doel is om, wanneer je jouw telefoon ontgrendeld, niet direct te worden meegezogen in alle mogelijke verleidingen die het te bieden heeft.
Je gebruikt hiervoor de functie van je telefoon om verschillende schermen naast elkaar aan te maken. Dus in plaats van een scherm te vullen met willekeurige apps totdat deze vol is, denk je heel bewust na over welke apps je op welk scherm zet.
Het begint met het categoriseren van de na stap 1 en 2 overgebleven apps. Bijvoorbeeld zo:
Primaire taken: welke zijn essentieel en heb je bijna dagelijks nodig? (Bv Agenda)
Secundaire taken: welke zijn functioneel en heb je soms nodig? (Bv Bol)
Aspiraties: welke ondersteunen doelen waar je meer tijd in wil stoppen? (Bv Meditatie)
Slot-machines: welke apps zijn voor jou vooral afleiding? (Bv Social Media)
(met dank aan de omschrijvingen van Nir Eyal in het boek Indistractable)
Je primaire scherm is je homescreen en hier plaats je alleen de echt essentiële apps. Nir Eyal omschrijf dit als “apps die jouw helpen om specifieke taken waar je regelmatig afhankelijk van bent te voltooien, zoals … het vinden van een locatie, of het plannen van een afspraak . Dit zouden er niet meer dan 5 of 6 moeten zijn”
Mijn extra tip is om hier, behalve bellen, geen of zo min mogelijk communicatie-apps toe te voegen (Whatsapp kan bv enorm afleiden).
Vervolgens maak je voor elke categorie op dezelfde manier een apart scherm aan. Je kunt zelf zoveel categorieën bedenken ls voor jou nodig zijn. De vier die ik hierboven noem zijn een goed startpunt. Belangrijk is dat je het homescreen zo leeg mogelijk laat en de meer afleidende apps wegstopt in de achterste schermen.
Hoe ik dit doe:
Ik heb mijn telefoon nu als volgt ingedeeld:
Scherm 1 (home): bellen, agenda, maps, rekenmachine, camera, weer, boodschappenlijst, app van de kinderopvang, internet-explorer.
Scherm 2 (vooral voor werk); muziek apps, productiviteits-tools, communicatie-tools (inclusief email en message-apps, die staan dus niet op home!)
Scherm 3 (voor ontspanning en recreatie): sport-apps, travel-apps, meditatie-apps
Scherm 4 (vooral voor afleiding, aangevuld met wat nuttige apps): media (kranten, NOS, YouTube, Netflix, etc), webshops, diverse nuttige apps die ik niet vaak gebruik zoals Funda, Marktplaats, financiële apps, etc.
Ik heb alles net weer aangepast, dus het is nog even wennen. Ik merk nu al dat sommige dingen handiger kunnen. Zo mediteer ik bijna dagelijks maar moet ik voor de meditatie-app nu nog naar het derde scherm. Dat zou eventueel naar home kunnen. Het blijft work-in-progress, maar door er mee bezig te blijven ben je in ieder geval bewust van je routines en kun je er aan werken. Wil je dit ook doen, neem er dan echt even de tijd voor. Het kost je misschien een uurtje om goed te doen, maar daarna ben je voorlopig wel weer even check. Heb jij nog andere indeling-tips? Welke categorieen gebruik jij?
Ik ben benieuwd, laat het me weten door een mailtje te sturen of een comment achter te laten!
Kommentare